CNG

 

ARAÇLARDA DOĞALGAZ (CNG)

Doğalgaz Nedir ?
  • Doğalgaz yeryüzünün alt katmanlarında başta Metan (CH4) ve Etan (C2H6) olmak üzere çeşitli hidrokarbonlardan oluşan yanıcı bir gaz karışımıdır.
  • Milyonlarca yıl önce organik maddelerin bozulması sonucu ortaya çıkmıştır.
  • Birincil enerjilidir yani çıkarıldığı haliyle kullanılabilir.
  • Havadan daha hafif olduğundan dolayı atmosfere kolayca dağılır.
  • Dünyadaki doğalgazın rezervi yapılan hesaplamalara göre 155 trilyon m3'tür.
  • Dünyada yıllık olarak tüketilen doğalgaz miktarı yaklaşık 2 trilyon m3'tür.
CNG (Compressed Naturel Gas / Sıkıştırılmış Doğalgaz ) Nedir ?



  • "Compressed Naturel Gas" yani "Sıkıştırılmış Doğal Gaz" diye adlandırılan CNG, doğal gazın yüksek basınçlarında sıkıştırılmış halidir.
  • CNG' nin araçlarda kullanımı doğal gazın 200-220 bar' a sıkıştırılarak depolama kapasitesini arttırmak suretiyle olmaktadır.
Doğalgazın Sıkıştırılma Prosesi :
  • Doğalgazın dağıtım hattından alınan gaz, ki bu gaz 1 bar'dan 70 bar' a kadar olabilir. Kompresör ünitesi ile 200 bar basınca kadar sıkıştırılıp, her biri yaklaşık 15 m3 kapasiteli olan CNG silindirlerinde depolanır. CNG dispenseri depodan aldığı gazı yine 200 bar basınçta aracın CNG deposuna basar.

Dünya' da CNG
CNG dönüşüm kitleri, Arjantin, İtalya, ABD, Fransa, Rusya, İngiltere, Hindistan, Pakistan, Çin, Yeni Zelanda ve daha bir çok ülkede güvenle kullanılmaktadır. Internatioanl Association for Natural Gas Vehicles örgütünün 2001 yılı raporuna göre dünya çapında 2.347.796 araç CNG kitlerinin sağladığı tasarruftan faydalanıyor.

Ülkemizde CNG
CNG kullanan araçların ülkemizdeki durumu nedir, ülkemizde yaklaşık kaç araç CNG ile çalışıyor?
Türkiye'de AB ülkelerine göre değil CNG kullanan ülkelere göre bir karşılaştırma yapılarak CNG kullanan araç parkını değerlendirebiliriz. Bugünkü miktar toplam 2500 adet kadardır. İstasyon artışlarına bağlı olarak CNG kullanan araç miktarı artmaktadır. Türkiye, araçlara LPG otogaz kiti montajında yüzde 25 oranını yakalamıştır. CNG kiti montajında da büyük bir başarı elde edecektir. Ham petrol rezervelerinin 2015 yılından itibaren azalma yoluna girmesi ve doğalgaz rezervelerinin ise 150 yıllık geleceği olması CNG kullanan araçların sayısını arttıracaktır. Ayrıca, CNG altyapısı Hidrojen kullanımı için gereklidir. Gelecekte dünyada motor yakıtı olarak CNG ve hidrojen ağırlıklı olarak kullanılacaktır. Halen CNG için önemli bir pazar payından söz edemeyiz. Ancak yakın gelecekte kamu hizmeti veren otobüsler, servisler, dağıtım hizmeti sunan hafif ve ağır kamyonlar, kullanımı yüksek araçlar CNG kiti taktıracaktır. Almanya, 2003 yılında aldığı kararla ülkede 1000 adet CNG istasyonu kurulmasına karar vermiştir. Şu anda 600 adede yakın istasyon kurulmuştur.


CNG TANKLARI


Standart 60 lt. LPG tankı konabilen bir araca 70 Litre CNG tankı monte edilebilir. Dolu LPG tankıyla, dolu CNG tankı yaklaşık aynı ağırlıktadır. Çünkü LPG sıvı olarak depolanırken CNG gaz halinde depolanmaktadır.
CNG tankına 200 Barda dolum yapılacak olursa 14-15 M3 CNG depolanabilir. Depolama /Sıkıştırma oranı 1/200’ dür. Yani 60 Litre CNG tankı 200 Barda 12 M3 CNG alır. Standart 100 HP bir araç ortalama olarak 100 Km de 7 M3 civarında bir tüketimle 180 km civarında yol yapılır.

Neden CNG Kullanmalıyız ?


CNG yakıt olarak 650 C° 'de yanan bir gaz olup, patlama tehlikesi bulunmamaktadır. CO oranı % 0 olduğu için çevreye dost alternatif bir yakıttır.
Avrupa Birliği 'nin egzost emisyon standardı olan Euro5 'i işlem görmeden sağlayan tek yakıttır. Rezervi tükenmekte olan petrole karın 130 yıllık bilinen rezervi olan doğalgazın, konutlarda ve sanayide kullanımı dışında ulaştırma sektöründe de kullanılması alternatif yakıt olma özelliğini cazip hale getirmektedir. Diğer yandan ülkemizin sözleşmelerle satın almayı taahhüt ettiği ve parasını ödemekte olduğu doğalgazın, %30'nun kullanılabiliyor olması ülke ekonomisine çok büyük mali bir külfet getirmektedir.

Diğer Yakıtlarla Karşılaştırılması


CNG (SDG) benzinle çalışan araçlarda %60 - %70 oranında lpg ile çalışan araçlarda ise %30 daha tasarrufludur. Ayrıca istasyonlarda depolama yoktur. Motora hiç bir zararı olmayan CNG kullanımında ortalama 35-40 bin km. de bir yağ değişimi yapılmaktadır. Motor ömrünü uzatmaktadır.
Ülkemizin doğalgaz transferi açısından dünyada önemli bir konumu vardır. Bu nedenle yakın bir gelecekte doğalgazın hemen hemen her sektörde kullanılması ulaşım ve sanayide önemli oranda tasarruf sağlayacaktır.



Avantajları :

  • Diğer yakıtlara göre ekonomiktir. Kullanıcının tasarrufu, aracın yakıt sarfiyatı ile bağlantılı olmakla birlikte, şu anda yurdumuzda doğalgaz, LPG' ye kıyasla %40 tasarruf sağlamaktadır.
  • Çevreci bir yakıttır. Doğalgaz, egzoz emisyonu açısından havayı en az kirleten yakıttır. Bu özelliğinden dolayı, Avrupa Birliği yürürlüğü koyduğu yeni emisyon mevzuatına en uygun yakıt olarak; taşıtlarda doğalgaz kullanımını vergi indirimi ile teşvik etmektedir.
  • Oktan sayısının yüksek olmasından dolayı motor yanma verimi daha yüksektir ve bu açıdan motora faydalı bir yakıttır.
  • Doğalgazın tutuşma sıcaklığı 650 °C; benzininki ise 350 °C 'dir.
  • Temiz bir yanma sağladığından motor yağı ömrünü uzatır.
  • Benzinde olduğu gibi katkı maddeleri içermediğinden, yanma sonrası motorda daha az atık madde bırakır. Bu özelliğinden dolayı motor ömrünü uzatır.
  • Motora direkt gaz olarak girdiğinden soğuk havalarda dahi kolayca yanar.
  • CNG yıllardır ABD, İtalya, Arjantin ve Yeni Zelanda' da kullanılıp, benzine göre daha güvenli kabul ediliyor. Bunun 4 ana sebebi :
    • Doğalgaz havadan daha hafif olduğu için bir sızıntı halinde diğer yakıtların (LPG, Benzin vs.) tersine hemen havaya karışır ve diğer yakıtlar gibi zeminde birikerek patlayıcı ve yanıcı bir ortam oluşturmaz.
    • Doğalgazın parlama ısısı 700 santigrat derecedir. Bu sebeple parlama ısısı 455 derece olan petrole göre daha güvenlidir.
    • Doğalgaz yanabilmesi için havaya %4 - %14 oranında karışmalıdır. Bu ise petrole kıyasla çok daha dar bir marj olduğundan daha güvenlidir.
    • Doğalgaz tankları özel alaşımlar kullanılarak maksimum mukavemet için üretilir.
  • Şu an bazı ülkelerde mevcut kullanılan ve ileride daha yaygın bir hale gelecek olan "Evde Dolum" mümkündür. Yani aracın ihtiyacı olan gaz ev tesisatından temin edilebilecektir.